تاريخ : پنج شنبه 9 آذر 1396 | 15:50 | نویسنده : حسین |
تاريخ : جمعه 14 آبان 1395 | 12:2 | نویسنده : حسین |

شامپوها فرمول های تمیز کننده ای هستند که برای طیف گسترده ای از کاربردها از جمله بهداشت فردی، حیوانات خانگی و فرش مورد استفاده قرار می گیرند. بیشتر شامپوها تقریباً به شیوه مشابهی ساخته می شوند. آنها در درجه اول از مواد شیمیایی ای به نام سورفکتانت تشکیل شده اند. سورفکتانت دارای این توانایی خاص است که مواد روغنی روی سطوح را احاطه می کند و اجازه می دهد این مواد با آب شسته شوند. اغلب شامپوها چنان که گفته شد برای بهداشت فردی، به خصوص برای شستن مو مورد استفاده قرار می گیرند.

(برای خواندن ادامه این مطلب روی ادامه مطلب در پایین همین مطلب کلیک کنید)


موضوعات مرتبط: پرونده ویژهشیمی
برچسب‌ها: شامپوشامپوچگونه ساخته می شودپرونده ویژهپروندهویژه

ادامه مطلب
تاريخ : جمعه 14 آبان 1395 | 11:18 | نویسنده : حسین |

زینب همتی| بزرگ‌ترین جانوران روی کره زمین بر آشیان‌های زیست‌بوم خود حاکم هستند. برخی از آنها شکارچیان راس زنجیره غذایی‌اند و از هر چیزی که روی زمین حرکت می‌کند، تغذیه می‌کنند و برخی دیگر، به قدری بزرگ هستند که جانوران دیگر جرات نزدیک شدن به آنها را ندارند. بزرگ بودن چالشی فرگشتی است؛ بنابراین جانوران غول‌پیکر کره زمین، سازگاری‌هایی را در خود پدید آورده‌اند که به بدن آنها امکان می‌دهد تا این حد بزرگ شوند: قلب‌ برخی از آنها هم‌اندازه یک خودرو است و برخی دیگر دندان‌هایی به اندازه آجر دارند.

فیل آفریقایی

فیل آفریقایی Loxodonta Africana رده: پستانداران قلمرو: مرکز و جنوب آفریقا رژیم غذایی: گیاهخوار طول‌عمر: 55 تا 70 سال وزن جانور بالغ: 5500 کیلوگرم وضعیت حفاظتی: گونه آسیب‌پذیر

 

 

 


موضوعات مرتبط: پرونده ویژهجغرافیازیست شناسی
برچسب‌ها: آناکوندای سبزاقیانوسببرببر سیبریحیواناتزرافه سیبریشترمرغفکفیلکاپی‌باراکرکسکروکودیلکوسهماهینهنگنهنگ آبیهمتیدانستنیها

ادامه مطلب
تاريخ : شنبه 14 شهريور 1394 | 10:53 | نویسنده : حسین |
پژوهشگر مطالعات علم و فناوری در دانشگاه کاسل

عرفان کسرایی پژوهشگر مطالعات علم و فناوری در دانشگاه کاسل

Quantum-Cube-348x196

این روزها همه از فیزیک کوانتومی صحبت می کنند. از رمال ها و فالگیرها و شیادان „مستند راز“ و درمانگرهای معنوی و شعور کیهانی  گرفته تا سایر مروجان شبه علم و خرافات. کافیست نگاهی به شبکه های اجتماعی و رسانه ها و نشریات زرد بیندازید تا ببینید بسیاری از باورهای شبه علمی معاصر با  کلماتی مانند فیزیک کوانتوم؛ الکترومغناطیس؛ فرکانس ؛ انرژی و نظایر آن توضیح داده می شوند. بسیاری از افراد خرافاتی و مروجان شبه علم در صحبت های خود اصرار دارند که بگویند از علم و مفاهیم علمی سر در می آورند. در این بین ؛ فیزیک کوانتومی به دلیل نام پرطمطراق و پرطنینی که دارد و همچنین به دلیل پیچیدگی محتوایی اش بیش از هر شاخه دیگر علمی ؛ مورد سوء استفاده مجریان برنامه فریب عمومی و اصحاب شبه علم قرار گرفته است.

این گزافه گویی از آنجا ناشی می شود که این افراد نمی خواهد به کهنه پرستی و خرافه باوری متهم شوند. چنین افرادی اغلب به صورت ناشیانه از کلمات و واژگان حیطه علم مانند انرژی و کوانتوم و کوارک و … استفاده می کنند تا عقاید خود را سازگار با علم جا بزنند. باری! فیزیک کوانتومی از هر جهت سوژه جذاب ای برای سوء استعمال مجریان برنامه فریب عمومی است. اجازه بدهید بدون تعارف بگویم. عباراتی نظیر “اسرار کوانتومی موفقیت” یا “اندیشه کوانتومی مولانا” و “روانشناسی کوانتومی“  و نظایر آن بی محتوا هستند . نه موفقیت انسان ؛ اسرار کوانتومی دارد و نه اندیشه مولانا ارتباطی به فیزیک کوانتومی دارد.


موضوعات مرتبط: پرونده ویژهفیزیک
برچسب‌ها: فیزیککوانتومکساییدانستنیها

ادامه مطلب
تاريخ : شنبه 14 شهريور 1394 | 10:34 | نویسنده : حسین |

طعم و عطر شیر تمام پستانداران تحت تأثیر تغذیه آنهاست. در پژوهشی که در سال ۲۰۰۸ در دانشگاه کپنهاگ انجام شد، کپسول‌های حاوی مواد معطر مختلفی به مادران شیرده داده شد وگاو مشخص شد ظرف تنها چند دقیقه این مواد معطر در شیر قابل ردیابی خواهند بود. به همین ترتیب دامدارها هم می‌دانند که علوفه مورد استفاده برای تغذیه دام‌های‌شان طعم و عطر شیر به دست آمده را تحت تأثیر قرار می‌دهد. مشهور است که پنیر فرانسوی گریه‌دوکونتی (Gruyère de Comté) و همین پنیر تبریز محبوب خود ما ایرانی‌ها، باید از شیر دام‌هایی تهیه شوند که رفته‌اند و در مرتع طبیعی چریده‌اند، چون شیر دام‌هایی که در طویله و با علوفه خشک تغذیه می‌شوند، خوشمزه نیست.
گرچه تغذیه گاوها با توت‌فرنگی ممکن است ول‌خرجی به نظر برسد، اما کشاورزان همیشه مقداری محصول نامرغوب و نامناسب برای بسته‌بندی‌های شیک دارند که قیمت پایین‌تر ولی عطر و طعم خوبی دارد. در پژوهشی که در سال ۲۰۰۷ در رابطه با زمینه‌های اقتصادی تغذیه دام از دورریز باغ‌های میوه انجام شد، مشخص شد که تغذیه دام با میوه‌های نامناسب برای فروش در بازار میوه، از نظر اقتصادی موجه است. متأسفانه اقتصاد‌دان‌هایی که این موضوع را بررسی کردند، موضوع طعم شیر گاوهای تغذیه شده با توت‌فرنگی را نادیده گرفتند. شاید دلیل این سهل‌انگاری این حقیقت بوده باشد که عطر میوه‌ها تأثیری طولانی‌مدت بر طعم شیر ندارد. در پژوهش سال ۲۰۰۸ دانشگاه کپنهاگ مشخص شد که عطر میوه‌ها (به جز مرکبات) تنها برای چند ساعت طعم شیر را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
با این وجود چنین امکانی به شیوه‌ای دیگر مورد بررسی قرار گرفته و البته دسته‌آخر مشخص شده که نتیجه چندان دلچسبی ندارد. آزمایشگاه تحقیقات لبنی استرالیا در سال ۱۹۸۹ به قصد افزایش میزان چربی شیر دست به آزمایشی زد که نتیجه‌ای غیرقابل انتظار داشت. آنها به گاوها دانه آفتابگردان و جو دو سر می‌دادند، به این امید که شیر پرچرب تهیه کنند، اما در عمل متوجه شدند به جای چربی، شیر (و نیز گوشت) گاوها طعم و عطر تمشک گرفته است، زیرا جو دو سر باعث تحریک باکتری‌ها در معده گاوها می‌شد و باکتری‌ها روغن آفتابگردان را به ماده‌ای با نام گاما-دودک-سیس-۶انولاکتون تبدیل می‌کردند که باعث می‌شد شیر و گوشت گاوها بوی نه چندان خوش‌آیند تمشک (شبیه بوی شربت سرماخوردگی کودکان) بگیرد.


موضوعات مرتبط: به من بگوچرا؟به من بگوچرا؟پرونده ویژهزیست شناسی
برچسب‌ها: دامشیرگاوپستانداران

تاريخ : جمعه 19 تير 1394 | 18:46 | نویسنده : حسین |

کدام نوع اطلاعات عمومی به درد بخور است؟

پژوهشگر مطالعات علم و فناوری در دانشگاه کاسل

پژوهشگر مطالعات علم و فناوری در دانشگاه کاسل

 

انسان در سراسر زندگی در معرض بی شمار اخبار و اطلاعات جدید است. از رویدادها و تحولات سیاسی؛ اقتصادی؛ علمی و اجتماعی  جهان گرفته تا دانسته ها و آموزه های معمولی برای حل مسائل روزمره زندگی.

نتایج انتخابات یونان؛ مرگ شش نهنگ در سواحل جزیره یورک استرالیا؛ اعتصاب رانندگان قطار در آلمان؛ خبر تولید پیاز بدون اشک در بریتانیا از جمله اخباری است که معمولا از طریق رسانه ها به اطلاع ما می رسد. هر کدام از ما با تماشای تلویزیون ؛ مطالعه روزنامه یا گپ وگفت در جمع های دوستانه در معرض اخبار و اطلاعات روزمره هستیم. خبر فرود کاوشگر فیله فضاپیمای روزتا  بر روی دنباله‌دار چوری باشد یا پیش بینی وضع آب و هوای روزهای آینده تفاوتی نمی کند. مساله این است که همه ما به صرف انسان بودن و زندگی در محیط اجتماعی ؛ خواه ناخواه این اطلاعات را دریافت می کنیم و نسبت به تحولات جهان بی تفاوت نیستیم. البته درجه اهمیت این اطلاعات و طبقه بندی آنها بستگی به خودمان دارد. به عبارت دیگر بستگی به میزان توجه محیطی مان یا روحیه جستجوگرانه و نقادانه؛ یا حتی نقش اجتماعی؛ شغل یا مسوولیت مدنی مان.

 

mat_2067425b

 

برای مطالعه ادامه این مطلب به بخش « ادامۀ مطلب» مراجعه فرمایید


موضوعات مرتبط: به من بگوچرا؟به من بگوچرا؟پرونده ویژه
برچسب‌ها: دانستنیهاعلمعرفان کسرایینیوکاسل

ادامه مطلب
تاريخ : پنج شنبه 18 تير 1394 | 12:5 | نویسنده : حسین |

عرفان کسرایی

 

روز بیست و ششم فروردین ؛  در آخرین روزهای سفری کوتاه به ایران؛ در جلسه نقد و بررسی فیلم Interstellar (در میان ستارگان) که در پردیس سینمایی کوروش و با همکاری گروه علمی دانستنیها برگزار شده بود شرکت کردم. زمان به سرعت می گذشت و بزرگترین دغدغه ام لذت بردن از لحظه لحظه ای بود که در کنار دوستان و عزیزان و هموطنانم بودم. هر لحظه از زمان حال؛ به چشم به هم زدنی به گذشته می پیوست. گذشته ای که می دانستم دیگر در دسترس  نخواهد بود و مثل خاکستر هیزم سوخته ای که دود شده دیگر هرگز دوباره به هیزم تبدیل نخواهد شد. قدم زدن در پیاده روهای تهران خاطرات روزهایی را در من زنده می کرد که دیگر نیستند. از قضا موضوع فیلم اینترستلار همان چیزی بود که در این روزهای پایانی ذهنم را درگیر کرده بود. زمان!

مهمترین دغدغه فلسفی ام از سالها پیش مساله مرگ؛ حیات؛ زمان و همچنین ذهن بوده است و تصور می کنم که به صورت کلی تمامی پرسش های فلسفی را می توان به همین چند موضوع تقلیل داد. اما تبیین هیچ یک از اینها بدون فهم زمان ممکن نیست. ما در چنبره زمان اسیریم و حتی وقتی که از زمان صحبت می کنیم یا راجع به زمان فکر می کنیم ؛ باز هم محکوم به زندان زمان هستیم.

 باری! موضوع بسیاری از فیلم های علمی تخیلی ساختن ماشین زمانی است که با آن بتوان در زمان  (به گذشته یا آینده)  سفر کرد.  اگر سفر به گذشته امکان پذیر بود؛ شاید می شد از رخ دادن بسیاری فجایع جلوگیری کرد. مثلا میشد به همین چند هفته پیش برگشت و به خلبان پرواز جرمن وینگز که در کوههای آلپ سقوط کرد گفت که کابین را ترک نکند . میشد به سال های جنگ جهانی اول بازگشت و از زمینه ظهور هیتلر جلوگیری کرد و مانع جنگ جهانی دوم شد. اما فیزیک جهان اجازه سفر به گذشته را به ما نمی دهد و دستیابی به گذشته از دیدگاه ترمودینامیکی غیرممکن است. قانون دوم ترمودینامیک می گوید تمامی رویدادهای انجام پذیر جهان تنها یک جهت دارند. فنجان چای داغ روی میز؛ به صورت خود بخودی سرد می شود. توپ پلاستیکی اگر به حال خود رها شود در سطح شیب دار به پایین قل می خورد. اما عکس این رویداد ممکن نیست و هیچ توپ پلاستیکی به صورت خود به خودی از سربالایی بالا نمی رود. دقیقا به همین دلیل اینکه رویدادهای جهان تنها یک جهت دارند؛ گذشته نیز غیرقابل دسترس است. غیر از قانون دوم ترمودینامیک که مانع سفر به گذشته است؛ یک تناقض یا اصطلاحا پارادوکس منطقی هم در این خصوص وجود دارد. آزمایش ذهنی مشهور در رابطه با این تناقض منطقی این است که فردی با سفر به گذشته؛ پدربزرگ خودش را در حالی که در سن کودکی به سر می برد  به قتل برساند. چنین فردی در واقع نباید وجود داشته باشد در حالیکه وجود دارد....

به ادامه مطلب بروید↓


موضوعات مرتبط: پرونده ویژهاخترشناسی
برچسب‌ها: ستارگانفیلمنقدبررسی

ادامه مطلب
تاريخ : پنج شنبه 10 ارديبهشت 1394 | 9:25 | نویسنده : حسین |

موسیقی یا خُنیا هنر است که از صداها تشکیل شده است. عناصر معمول موسیقی ارتفاع (که لحن و هارمونی را در بر دارد)، ریتم (و مفاهیم مربوط به آن، شامل ضرب (موسیقی)، متر، ومفصل‌بندی (articulation))، فورته، و ویژگی‌های صوتی رنگ صدا (timbre) و بافت است.

ریشه واژهٔ خنیا و موسیقی

واژهٔ موسیقی از واژه‌ای یونانی و گرفته شده از کلمهٔ Mousika و مشتق از کلمهٔ Muse می‌باشد.

خنیا از ریشه «خونیاک» زبان پهلوی و «هو نواک» اوستایی است که خود آن از دو قسمت تشکیل شده است: «هو]به معنای نیک، زیبا، خوش، برای نمونه در واژه‌های هومن (= نیک اندیش)، خسرو (= خوب نام)، و «نواک» به معنای نوا. در کل هونواک، خونیاک و خنیا به معنی «نوای خوش» است.

موسیقی را هنر بیان احساسات به وسیلهٔ آواها گفته‌اند که مهم‌ترین عوامل آن صدا و ریتم هستند و همچنین دانش ترکیب صداها به گونه‌ای که خوش‌آیند باشد و سبب انبساط و انقلاب روان گردد نیز نامیده می‌شود.


موضوعات مرتبط: پرونده ویژهموسیقی
برچسب‌ها: موسیقیواژه

تاريخ : چهار شنبه 27 اسفند 1393 | 9:20 | نویسنده : حسین |

ذرت یا جواری یکی از غلات مهم است. منشا آن قاره آمریکا بوده‌است و پس از گندم، بیشترین اراضی کشاورزی جهان به ذرت اختصاص دارد.ذرت سرشار از مواد مغذی مورد نیاز برای بدن بوده و نیز منبع خوبی از فیبر محسوب می‌شود و سرشار از کالری است.

ذرت
تفاوت گل نر با ماده
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو: گیاهان
(طبقه‌بندی‌نشده): دولپه‌ای‌های کاملینید
راسته: چمن‌سانان
تیره: چمنیان
زیرتیره: Panicoideae
تبار: Andropogoneae
سرده: Zea
گونه: Z. mays
نام علمی
Zea mays
L.

پیشینه[ویرایش]

ذرت تا قبل از سال ۱۴۹۲ میلادی (سال کشف آمریکا) در قاره آسیا، اروپا و آفریقا بعنوان یک گیاه زراعی شناخته شده نبود. اما این گیاه را از قرن‌ها پیش در آمریکای مرکزی می‌شناختند و توسط مردم سرخ‌پوست آمریکا کشت می‌شد. بهمین سبب نام لاتین ذرت از یکی از طوایف سرخ‌پوست بنام Marisi Mahig گرفته شده است.

نام این گیاه در زبان انگلیسی corn در عربی ذرت و بلال است. نام فارسی این گیاه جواری (فرهنگ دهخدا) است ولی واژهٔ عربی ذرت بکار برده می‌شود.

ویژگی‌های دارویی[ویرایش]

ذرت از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است.

  • پماد ذرت خشک کننده زخم‌ها می‌باشد.
  • ذرت غذای خوبی برای پیشگیری سرطان است.
  • استفاده مداوم از ذرت از کرم خوردگی دندان جلوگیری می‌کند.
  • روغن ذرت کلسترول خون را پائین می‌آرود.
  • روغن ذرت برای درمان اگزما و بیماری‌های پوستی مفید است.

ساختار و فیزیولوژی[ویرایش]

ساقه‌های ذرت از لحاظ ظاهری شبیه ساقه‌های بامبو هستند و میانگره‌ها به طور معمول به ۱۷ اینچ می‌رسند. ذرت فرم رشد محدود دارد و برگ‌های پایینی، برگ‌های شمشیری وسیعی هستند که عموماً ۱۰۰-۵۰ سانتی‌متر طول و ۱۰-۵ سانتیمتر عرض دارند (۴-۲ فوت در ۴-۲ اینچ). ساقه‌ها ایستاده هستند، ۳-۲ متر (۱۰-۷ فوت) ارتفاع دارند و تعداد زیادی گره دارند که معمولاً دارای برگ‌های بزرگ هستند. زیر این برگ‌ها و درست نزدیک ساقه، بلال‌ها بوجود می‌آیند. آنها روزانه mm 3 رشد می‌کنند. بلال‌ها گل آذین ماده هستند که با چندین لایه برگ محکم پوشانده شده‌اند بطوریکه تا زمان ظهور رشته‌های زردکمرنگی که از انتهای بلال بیرون می‌زند، به آسانی خودشان را نشان نمی‌دهند. این رشته‌ها کلاله‌های بلند شده‌ای هستند که شبیه یک دسته مو هستند و در ابتدا بهرنگ سبز هستند و سپس زرد یا قرمز می‌شوند. کشت جهت سیلو کردن علوفه معمولاً متراکم‌تر انجام می‌شود و در نهایت درصد پایین‌تری بلال و بیشتر ماده گیاهی بدست می‌آید. واریته‌های خاصی از ذرت اصلاح شده‌اند بطوریکه بلال‌های خیلی بیشتری تولید می‌کنند. اینها منبع baby cornها هستند که به عنوان یک سبزی در غذاهای آسیایی استفاده می‌شود. ذرت یک گیاه شب بلند اختیاری است و گلدهی آن پس از دریافت تعداد مشخصی دگری دی (degree day) در دمای بیشتر از ۱۰ درجه در محیطی که سازگاری پیدا کرده است اتفاق می‌افتد. مقدار تاثیر شب‌های بلند بر تعداد روزهایی که باید طی شود تا گلدهی ذرت انجام شود بصورت ژنتیکی کنترل می‌شود و توسط سیستم فیتوکروم تنظیم می‌شود. نوردورِگی (فتوپریودیسم) در ارقام گرمسیری معمول نیست بطوریکه ویژگی روزهای بلند عرض‌های بالاتر باعث می‌شود گیاهان بسیار بلند شوند و لذا زمان کافی برای تولید بذر قبل از اینکه با یخ زدگیاز بین بروند را ندارند. با این وجود این ویژگی در استفاده از ذرت جهت تولید سوخت زیستی ممکن است مفید باشد. در انتهای ساقه ذرت کاکل ذرت یا همان گل آذین نر وجود دارد. وقتی کاکل رسیده می‌شود و شرایط آب و هوایی گرم و خشک است، بساک‌ها در روی کاکل شکفته می‌شوند و گرده‌ها را آزاد می‌کنند. گرده ذرت آنموفیلوس است (توسط باد منتشر می‌شود) و به خاطر سرعت زیاد پایین افتادنش، بیشتر گرده‌ها به فاصله زیادی از کاکل نمی‌افتند. هر کلاله برای تولید یک‌دانه ذرت باید گرده افشانی شود. بلال‌های جوان می‌توانند بصورت نارس مصرف شوند اما وقتی گیاهان بالغ شدند (غالباً در ماه‌های پاییز) چوب وسط آن سفت‌تر می‌شود و رشته‌ها نیز خشک می‌شوند بطوریکه قابلیت خوراکی خود را از دست می‌دهند. در انتهای فصل رشد، دانه‌ها خشک می‌شوند و جویدن آنها بدون پختنشان در آب جوش مشکل است. تکنیک‌های مدرن کشاورزی، در کشورهای پیشرفته معمولاً روی کشت متراکم تکیه می‌کند که یک بلال در هر ساقه تولید می‌کند.


موضوعات مرتبط: پرونده ویژهزیست شناسی
برچسب‌ها: ذرتزیست شناسیگیاه

ادامه مطلب
تاريخ : چهار شنبه 27 اسفند 1393 | 8:27 | نویسنده : حسین |

Image-Al-Kitāb al-muḫtaṣar fī ḥisāb al-ğabr wa-l-muqābala.jpgجبر: شاخه‌ای از علم ریاضیات است که به مطالعه ساختار و کمیتمی‌پردازد. در جبر از نشانه‌ها و معادلات برای نشان دادن ارتباط بین مفاهیم جبری استفاده می‌کنند. متغیرها و ثابت‌های مختلفی در روابط جبری وارد می‌شود و طبق اصول خاصی که برای هر کدام از انواع این معادلات مقرر شده مقادیر متغیرها به دست می‌آید.
می‌توان جبر را تعمیم و تجریدی از حساب دانست که در آن بر خلاف حساب عملیاتی مانند جمع و ضرب نه بر اعداد بلکه بر نمادها انجام می‌گیرد. جبر در کنار آنالیز و هندسه یکی از سه شاخه اصلی ریاضیات است. علم جبر نخستین بار از مشرق‌زمین شروع شد و دانشمندانی چون خوارزمی و غیاث‌الدین جمشید کاشانی در این علم تاثیرگذار بودند.


موضوعات مرتبط: پرونده ویژهریاضیات
برچسب‌ها: جبرریاضیات

تاريخ : سه شنبه 26 اسفند 1393 | 23:49 | نویسنده : حسین |

حتما شنیده‌اید که می‌گویند غرور باعث برآمدن قفسه سینه می‌شود یا احساس شادی از سرتاپا را فرا می‌گیرد. خب این موضوع واقعیت دارد، همان‌طور که فراگیری آن در تمام جهان درست است. حالا ما می‌توانیم یک اطلس از این احساسات و محل بروزشان در بدن داشته باشیم.
محققان مدت‌هاست می‌دانند احساسات به برخی تغییرات فیزیکی در بدن مرتبط است. برای مثال وقتی مضطرب و نگران می‌شوید کف دستتان عرق می‌کند یا با شنیدن صدای‌های ناآشنا در نیمه شب ضربان قلب‌تان افزایش پیدا می‌کند. حالا یک تحقیق جدید نشان داده احساسات مختلف در تمام جهان با مناطق مشخصی از بدن مرتبط است و در زمان بروز آن احساس، بروز فیزیولوژیکی‌اش در بخش‌های مشخصی از بدن اتفاق می‌افتد.
۷۰۰ داوطلب از سوئد، فنلاند و فیلیپین در تحقیقی شرکت کرده‌اند که به امید ایجاد یک اطلس درباره ارتباط تظاهرات بدنی آنها با احساسات مشخص انجام شد. هر کدام از شرکت‌کنندگان به صورت جداگانه در معرض، صحنه‌ها، جملات، حالات صورت و موقعیت‌های احساسی خاص قرار گرفتند. سپس بعد از هر موقعیت احساسی خاص، آنها موقعیتی از بدن‌شان را که در زمان تجربه آن احساس خاص، با قبل تفاوت می‌کرد گزارش کردند. سپس  آنها در دو کامپیوتر جداگانه مناطقی از بدن که طی بروز هر احساس مشخص دچار افزایش حس و تظاهرات مثبت یا کاهش حس و تظاهرات منفی شده بود با رنگ‌هایی جدا مشخص کردند. تظاهرات بدنی مثبت مانند احساس گرما و قدرت با رنگ‌های گرم و تظاهرات منفی مثل احساس ضعف یا سرما با رنگ‌های سرد نمایش داده شدند.
با این تحقیق، محققان توانستند به صورت آماری مناطق مختلفی از بدن را بیابند که به هر احساس آزمایش شده واکنش نشان می‌دهد. در نتیجه مشخص شد احساساتی مانند شادی، تحقیر و عشق سوای ملیت شرکت کنندگان کدام منطقه مشخص از بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. آنها سپس یک کنترل نهایی برای کاهش ریسک بیان احساسات مختلف در زبان‌های مختلف را بر نتایج اعمال کردند تا نتایج به صورت یکسان و با بیان غیرتشبیهی به دست بیاید. نتایج این تحقیق در Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده است. در این تحقیق همزمان با مشخص شدن ارتباط هر احساس به منطقه‌ای از بدن، معلوم شد برخی نواحی در احساسات مختلف همپوشانی دارند. برای مثال احساسات پایه مثل خشم یا ترس با افزایش تظاهرات بدنی در ناحیه بالایی قفسه سینه مشخص می‌شوند، همان طور که هر دوی آنها باعث افزایش ضربان قلب و نرخ تنفس خواهند شد. خوشحالی اما تنها احساس آزمایش شده‌ای است که تمام بدن را فرا می‌گیرد. این یافته‌ها به محققان کمک می‌کند در یابیم احساسات در بدن چطور عمل می‌کنند.

اطلس احساسات

اطلس احساسات
در این اطلس تصویری، رنگ‌های گرم بیانگر افزایش احساس ناحیه‌ای و رنگ سرد بیانگر کاهش احساس ناحیه‌ای است. مناطق تیره هم درگیر آن احساس خاص نشده‌اند


موضوعات مرتبط: پرونده ویژهزیست شناسی
برچسب‌ها: اطلس جدیدی درباره نشانه‌های فیزیولوژیک بدن در حین بروز احساسات

تاريخ : سه شنبه 26 اسفند 1393 | 23:31 | نویسنده : حسین |

خواب مار و شکل مولکول بنزن
خیلی‌ها معتقدند اگر کسی خواب مار ببیند تعبیرش ثروت است ولی فریدریش آگوست ککوله، شیمیدان آلمانی با رویای مار به یک کشف بزرگ دست یافت و موفق شد نقش مهمی در پیشرفت علم شیمی آلی داشته باشد. ماری که ککوله در خواب دید به او کمک کرد ساختار حلقوی مولکول بنزن را پیش‌بینی کند. مدت‌ها دانشمندان شیمی بر سر شکل مولکولی بنزن که فرمول بسته آن به صورت C6H6 کشف و ثابت شده بود اختلاف نظر داشتند و هیچ ساختاری نمی‌توانست خصوصیات شیمیایی این ماده را توجیه کند. یک شب که ککوله در اتاق کارش مشغول نوشتن یک کتاب درسی بود و کارها خوب پیش نمی‌رفت صندلی‌اش را مقابل شومینه گذاشت تا کمی استراحت کند و به خواب رفت. در خواب پیکر مارمانندی را دید که دمش را به دندان گرفته است و دور خود می‌چرخد. ککوله چنان از خواب پرید که انگار صاعقه‌ای بیدارش کرده و بقیه شب را به تنظیم جزئیات فرضیه‌اش گذراند. فرضیه‌ای که ساختار مولکولی بنزن را حلقوی معرفی می‌کرد؛ شبیه ماری که دمش را به دندان گرفته باشد!

 

راز سر بزرگ اینشتین4-1
از هر کس بپرسید فرمول معروف E=mc2 را چه کسی کشف کرد، برای پاسخ دادن نیازی به فکر کردن ندارد. لازم نیست فیزیکدان باشید یا خیلی شیفته و شیدای علم که این دانشمند را بشناسید. آلبرت اینشتین به اندازه کافی معروف است. اما درباره لحظه تولد این نابغه پرآوازه چه می‌دانید؟ اگر فکر می‌کنید از همان اول باهوش و استثنایی بوده و مثلا موقع تولد حرف می‌زده یا رفتار عجیب دیگری داشته سخت در اشتباهید. این اعجوبه فیزیک موقع تولد بسیار چاق بود و در واقع چاقی غیرطبیعی داشت. وقتی مادر بزرگ آلبرت برای اولین‌بار او را دید مرتب تکرار می‌کرد: «خیلی چاق است. خیلی چاق است». البته مشکل، فقط چاق بودن نوزاد نبود. بزرگ بودن غیر طبیعی سرش هم اطرافیان را نگران می‌کرد. حتی مادرش تصور می‌کرد کودک ناقص است اما بعد از چند ماه سر و بدن اینشتین به اندازه‌های طبیعی بازگشت. شاید هم سر این نابغه در لحظه تولد بزرگ‌تر از نوزادان طبیعی بوده چون مغز بزرگ‌تری داشته!

 

خونخواری که عاشق بستنی بود
روم باستان امپراتوران زیادی را در تاریخش ثبت کرده ولی نرون یکی از معروف‌ترین آنهاست و حرف‌های زیادی درباره‌اش وجود دارد. نرون آخرین امپراتوری است که به خانواده اگوستوس تعلق داشت و بعد از اینکه در سال ۵۴ میلادی مادر جاه‌طلبش، پادشاه را مسموم کرد، جانشین پدر شد. در تاریخ روم باستان بسیار آمده است که نرون پادشاهی بی‌رحم و فاسد بود و شاید این را هم درباره آخرین امپراتور از خانواده اگوستوس شنیده باشید که همیشه در این توهم به سر می‌برد که در شعر و موسیقی استعداد ویژه‌ای دارد. از همه اینها که بگذریم علاقه نرون به نوشیدنی‌های خنک هم شهرت داشت و یک جورهایی عاشق بستنی بود. گرچه در روم باستان چیزی به نام بستنی وجود نداشت ولی در تاریخچه تحول این خوراکی سرد و شیرین می‌شود ردپای خودخواهی‌های نرون را هم پیدا کرد. او علاقه زیادی به خوردن میوه‌ها و آبمیوه‌هایی داشت که با یخ‌های کوه آلپ خنک می‌شدند.

برای ادامه به ادامۀ مطلب مراجعه فرمایید.


موضوعات مرتبط: پرونده ویژهفیزیکتاریخ
برچسب‌ها: تاریخ پر از روایت‌های شگفت انگیز است

ادامه مطلب
تاريخ : سه شنبه 26 اسفند 1393 | 23:11 | نویسنده : حسین |

اگر یک شب تهران بلرزد…

اگر یک شب تهران بلرزد…

۱۰ رازی که باید از زلزله احتمالی در تهران بدانید

عرفان خسروی| پیداشدن گسلی جدید در بزرگراه همت خبر مهمی درباره ریسک زلزله در شهر تهران بود که در میان خبرهای مهم آخرین روزهای سال گذشته به درستی به آن پرداخته نشد؛ گرچه بلافاصله پس از انتشار این خبر، با دکتر مهدی زارع، رئیس مرکز ملی پیش بینی زلزله در پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله قرار گذاشتیم و در برفی‌ترین روز سال ۹۲، درباره پدیده زمین‌لرزه، خطر زلزله تهران و ریسک زندگی در تهران با ایشان گفت‌وگو کردیم.

دکتر مهدی زارع | کارشناس پرونده

دانش‌آموخته زمین‌شناسی از دانشکده علوم دانشگاه تهران، فوق لیسانس زمین‌شناسی مهندسی از دانشگاه تربیت مدرس و دکترای زلزله‌شناسی مهندسی از دانشگاه گرونبل فرانسه است.

۰۱

آیا گسل بزرگراه همت تازه کشف شده است؟

در زمین‌شناسی نظریه کلاسیکی وجود دارد، مبنی بر اینکه پس از پایان یافتن هر فاز کوهزایی، گسل یا ساختار زمین‌شناختی بزرگ دیگری پیدا نخواهد شد؛ بنابراین وقتی گسل جدیدی مشاهده می‌شود که پیش‌تر از آن بی‌خبر بودیم، این گسل چیز جدیدی نیست و تنها به دلیل فعالیت‌های حفاری زمین برای  ساخت و ساز یا گسلش سطحی هنگام زلزله آشکار شده است. بنابراین گسلی که در بزرگراه همت مشاهده شده، چیز جدیدی نیست و تنها خبر جدیدی است؛ زیرا آخرین فاز کوهزایی در این ناحیه، که فاز کوهزایی پاسادانیَن نام دارد، دو میلیون سال پیش رخ داده است. اما برخی زمین‌شناسان نظریه جدیدتری دارند و می‌گویند می‌توان میان فازهای کوهزایی انتظار شکل‌گیری گسل‌های جدیدتری نیز داشت. البته این نظریه ناقض نظریه کلاسیک نیست، چون این شکستگی‌های جدید را می‌توان تظاهرات جدید همان گسستگی‌های پیشین قلمداد کرد. البته خبری که دکتر بیت‌اللهی درباره گسل همت ابراز کردند نیز بیشتر حاکی از این بود که برداشتن روباره‌هایی که این گسل را پیش‌تر مخفی کرده بودند، باعث شده این گسل آشکار شود.

۰۲

آیا گسل بزرگراه همت خطرناک است؟

در این باره دو نگاه وجود دارد: یک نگاه می‌گوید این گسل احتمالا یک گسل فرعی است و گسل‌های فرعی چندان مایه نگرانی نیستند. در تهران یک سامانه گسل شمال تهران وجود دارد و تعدادی گسل اصلی در جنوب تهران. بنابراین مایه نگرانی اصلی در شمال تهران است و گسل‌های مرتبط، همگی درون زون گسل شمال تهران قرار می‌گیرند، از جمله گسل نیاوران که حدود سه کیلومتر بالاتر از پژوهشگاه بین‌المللی زلزله قرار دارد و نیز گسلی که در بزرگراه همت مشاهده شده است. اما نگاه متفاوتی نیز می‌گوید گاهی گسل‌های ظاهرا فرعی می‌توانند خطرناک‌تر از چیزی باشند که انتظار داریم. برای مثال گسل طبس پای دامنه‌های کوه شتری قرار دارد، اما گسل زمین‌لرزه ای که با گسیختگی خود در ۵۲ شهریور سال ۷۵ زلزله‌اش با بزرگای۴/۷ طبس را ویران کرد، پای دامنه شتری گسیخته نشد، بلکه در دشت و در فاصله حدود ۷ کیلومتری مرز کوه دشت (در یکی از مرزهای زمین ریختی در پای مخروط افکنه که با گسل کواترنری طبس مشخص می‌شد) گسیخته شد. بنابراین می‌توان گفت گرچه گسل‌های اصلی پای دامنه کوه‌ها قرار دارند، اما تظاهرات جدید این گسل‌ها می‌تواند درون دشت‌ها و آبرفت‌ها باعث ویرانی شود. از جمله وضعیت بزرگراه همت نیز این‌گونه است. یعنی اگر این گسل باعث یک گسیختگی سطحی شود، ممکن است در راستای شرقی- غربی بزرگراه همت یا در روندی به موازات و در شمال آن، که به عنوان گسل نیاوران می‌شناسیم، در راستای بزرگراه یادگار امام (ره) (شرقی-غربی در ناحیه اوین) و در امتداد آن تا میدان تجریش، میدان نیاوران و کاخ نیاوران و کاشانک گسیختگی جدید ایجاد کند. در این صورت روندهایی به موازات مرکز بین کوه و دشت در شمال تهران که به عنوان گسل شمال تهران می‌شناسیم، و البته به عنوان تظاهرات سطحی و جدید آن گسیخته خواهد شد.

۰۳

ریسک سوانح طبیعی در تهران چه‌قدر است؟

ما در تهران وضعیت خوبی نداریم، چون ساکنین شهر تهران طبق برآورد من در پایان سال ۹۲ در شب‌ها ۸,۶۰۰,۰۰۰ نفر هستند و هر روز چهار تا ۵/۴ میلیون به تهران وارد و عصر از تهران خارج می‌شوند. اگر هم تهران بزرگ و شهرهای پیرامون را به عنوان یک ابرشهر در نظر بگیریم که از هشتگرد شروع می‌شود و تا رودهن پردیس امتداد دارد، در آن صورت این ابرشهر جمعیتی حدود ۱۶,۳۰۰,۰۰۰نفر جمعیت دارد که معادل ۲۲ درصد جمعیت ایران است.
متأسفانه این قبیل پژوهش‌ها هنوز به صورت دقیق انجام نشده و تغییرات روزانه خطر سوانح طبیعی طی ۲۴ ساعت در فصل‌های مختلف هنوز برآورد نشده‌است. ریسک یعنی چیزی که مرتبط با آسیب‌پذیری زندگی انسان‌هاست و ما درباره آن اطلاعات اولیه داریم، مثل همین تمرکز ۲۲ درصد جمعیت ایران که در ابرشهر تهران و پیرامون زندگی می‌کنند، یا اینکه دو میلیون نفر انسان در شمال تهران در پهنه گسل زندگی می‌کنند و ۹۹۰,۰۰۰ نفر در جنوب تهران در نزدیکی یک گسل دیگر هستند. ضمنا با برآورد من حدود ۲,۱۵۰,۰۰۰ نفر در تهران در بافت‌های فرسوده ساکن هستند. بنابراین در برآورد اولیه می‌توان گفت که حدود ۵,۲۰۰,۰۰۰ (حدود ۶۰درصد) جمعیت تهران در معرض ریسک بالای زلزله زندگی می‌کنند.

۰۴

خطر وقوع زلزله در تهران چه‌قدر است؟

خطر چیزی است که مربوط به زمین است. از نظر تاریخ وقوع زمین‌لرزه‌ هم باید گفت، ۱۱ زمین‌لرزه در شعاع حدود صدکیلومتری تهران، با بزرگای حدود هفت طی ۲۳۲۰ سال گذشته رخ داده‌اند؛ یعنی هر ۲۰۰ سال یک زلزله هفت ریشتری در این محدوده رخ‌داده است. این در حالی است که گسل شمال تهران آخرین بار حدود ۳۰۰۰ سال پیش زلزله‌ای به بزرگای هفت را تجربه کرده‌است. خبر بد اینجاست که دقیقا در این ناحیه، هر ۲۰۰ سال انتظار یک زلزله بزرگ داریم و خبر بدتر اینجا که در نقطه تمرکز ۲۲ درصد جمعیت کشور، ۳۰۰۰ سال است که اتفاقی نیفتاده و هر لحظه باید منتظر وقوع زلزله باشیم.

۰۵

پس از زلزله در تهران چه اتفاقی می‌افتد؟

چون تهران منطقه وسیعی است، نمی‌توان از یک رخداد واحد صحبت کرد. باید سناریوهای خوب، بد و بدتر را درباره تهران بررسی کرد و در این بررسی، به مهاجرین روزانه‌ای که هر روز به تهران وارد می‌شوند، مصرف انرژی روزانه و تغییرات آن در ۲۴ ساعت، زمان وقوع زلزله و کانون زلزله توجه کرد.

۰۶

بدترین و بهترین حالت زلزله در تهران چیست؟

درباره زلزله‌تهران سناریوهای مختلفی را می‌توان در نظر گرفت.
سناریوی بد این است که وقوع زلزله در این گسل می‌تواند سطح زمین را کاملا به هم بریزد، گسیختگی‌های بزرگ و مهمی روی زمین ایجاد کند، مسیرهای ارتباطی را قطع کند، ساختمان‌ها را ویران کند و حتی مخازن نفت شرکت نفت در حصارک کن و دیگر مخازن مواد شیمیایی کارخانجات جاده تهران – کرج را خراب کند.
بدترین سناریو این است که بزرگ‌ترین زلزله در کمترین عمق و نزدیک‌ترین کانون به شهر یا داخل شهر و در شب رخ دهد. مثل زلزله بم که تازه بزرگای آن ۵/۶ بود، و در ساعت ۵:۲۵ صبح رخ داد، کانون آن بسیار به شهر نزدیک بود و عمق آن تنها ۵/۸ کیلومتر بود.
اما آسیب زلزله زمانی کمتر خواهد بود که هرکدام از این عوامل تغییر کند، مثلا زلزله هائیتی در ساعت ۴:۵۲ بعدازظهر اتفاق افتاد، یا زلزله طبس که در ساعت ۷:۱۰ دقیقه عصر اتفاق افتاد، همین که در این ساعات مردم خواب نیستند، آسیب جانی زلزله را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.

۰۷

آیا در زلزله تهران
زمین دهان باز می‌کند؟

معمولا بازشدگی اتفاق نمی‌افتد، مگر اینکه اتفاق خاص سطحی و ژئوتکنیکی رخ دهد، مثلا شکستگی کششی یا فرونشست محلی، اما چون حرکات ورقه های قاره‌ای در این ناحیه امتدادلغز و فشاری است، معمولا بازشدگی اتفاق نمی‌افتد. اما اگر زلزله مثلا بزرگای ۵/۷ داشته باشد، می‌تواند باعث بالا و پایین رفتن زمین شده و پله‌ای نیم تا یک متری ایجاد کند. همین‌طور ممکن است اصلا پله‌ای مشاهده نشود، بلکه دو ناحیه به صورت امتداد لغز نسبت به هم به صورت افقی جابه‌جا شوند. به علاوه این موضوع به عمق کانون زلزله نیز بستگی دارد. مثلا اگر کانون زلزله در عمق ۱۰ کیلومتری باشد، تظاهرات آن خیلی شدید و واضح خواهد بود، ولی اگر کانون زلزله در عمق حدود ۲۰ کیلومتری باشد، تظاهرات سطحی کم‌تر به چشم می‌آید.

۰۸

اگر زلزله‌ بم در تهران بیاید، ساختمان‌های ضدزلزله دوام می‌آورند؟

باید دید رویکرد سازنده چه بوده است. هدف زنده‌ماندن انسان‌ها است و همین که انسان‌ها زنده بمانند، حتی اگر ساختمان‌ها آسیب ببینند، می‌توانیم بگوییم موفق بوده‌ایم.

۰۹

کجای تهران کم‌خطرتر است؟

سؤال سختی است، اما به احتمال مناطق مرکزی تهران، ریسک کمتری دارند، زیرا فاصله بیشتری با هر یک از دو گسل شمال و جنوب تهران دارند. و از این نظر توسعه تهران به هر نوعی، به معنی افزایش ریسک سوانح طبیعی خواهد بود.

۱۰

آیا زندگی
در تهران کار اشتباهی است؟

به نظرم این سؤال درستی نیست. زندگی من و شما در تهران به موارد دیگری به جز احتمال زلزله بستگی دارد. البته من تهران را بهترین جای ایران برای زندگی نمی‌دانم، چون مسائلی مثل انواع آلودگی و خطر سوانح طبیعی خیلی جدی است. مثلا اگر سال‌ها پیش پژوهشگاه ما را در اطراف کرج بناکرده‌بودند، اصلا در تهران زندگی نمی‌کردم. ما ناچار هستیم در تهران زندگی کنیم، اما نباید خطرات سوانح طبیعی و مشکلات عمده دیگر تهران را نادیده گرفت.


موضوعات مرتبط: پرونده ویژهزمین شناسی
برچسب‌ها: اگر یک شب تهران بلرزدزمین شناسی

تاريخ : دو شنبه 24 شهريور 1393 | 13:20 | نویسنده : حسین |

وقتی تهران پلیس دار شد

وقتی تهران پلیس دار شد

تأسیس نیروی پلیس به سبک اروپا در ایران

زهرا صالحی زاده| اولش مسؤولیت همه چیز با داروغه بود؛ «اول» یعنی پیش از اینکه پای پلیس به ایران برسد. آن موقع داروغه‌ها در ساعت معینی از شب روی پشت‌بام داروغه خانه، طبل خبردار می‌زدند و از آن به بعد هیچ‌کس حق نداشت به خیابان بیاید؛ مگر اینکه اسم «شب» را بداند. و این را هر کسی نمی‌دانست، مگر اینکه از داروغه اجازه داشت. بعد از داروغه‌ها سازمان «خفیه» روی کار آمد و این ابتکار امیرکبیر بود. او برای امنیت تهران دستور داده بود چند قراولخانه در کوچه‌ها و خیابان‌ها بگذارند تا نظم و امنیت شهر برقرار شود. بعد از امیرکبیر،
میرزا حسین‌خان سپهسالار کار او را ادامه داد و کلمه «نظمیه» را هم اولین بار او به کار برد. در همین دوران ناصرالدین‌شاه قاجار برای بار دوم به اروپا سفر کرد و آنجا با اداره پلیس آشنا شد و «کنت دومونت فرت» را با خودش به ایران آورد تا اینجا اداره پلیس تأسیس کند. کنت تهران را که دید، تعهد داد با ۴۰۰ پلیس پیاده و ۶۰ پلیس سواره امنیت شهر را برقرار کند و به این طریق اولین اداره پلیس ایران به سبک اروپا شروع به کار کرد؛ اداره‌ای که روی سردرش نوشته شده بود: «اداره جلیله پلیس دارالخلافه و احتسابیه» اما این پایان ماجرا نبود. مدتی بعد «اداره کل نظمیه» تشکیل شد و بعد آن «اداره نظمیه براساس موازین اروپایی» به وجود آمد؛ اداره ای که پدر کلانتری‌های امروزی است.


موضوعات مرتبط: پرونده ویژهتاریخ
برچسب‌ها: وقتی تهران پلیس دار شدتاریخی

تاريخ : دو شنبه 24 شهريور 1393 | 13:19 | نویسنده : حسین |

صفحه قبل 1 2 3 4 صفحه بعد

لطفا از دیگر مطالب نیز دیدن فرمایید
.: Weblog Themes By SlideTheme :.


  • ستاره مادرید