Danestaniha

طعم و عطر شیر تمام پستانداران تحت تأثیر تغذیه آنهاست. در پژوهشی که در سال ۲۰۰۸ در دانشگاه کپنهاگ انجام شد، کپسول‌های حاوی مواد معطر مختلفی به مادران شیرده داده شد و مشخص شد ظرف تنها چند دقیقه این مواد معطر در شیر قابل ردیابی خواهند بود. به همین ترتیب دامدارها هم می‌دانند که علوفه مورد استفاده برای تغذیه دام‌های‌شان طعم و عطر شیر به دست آمده را تحت تأثیر قرار می‌دهد. مشهور است که پنیر فرانسوی گریه‌دوکونتی (Gruyère de Comté) و همین پنیر تبریز محبوب خود ما ایرانی‌ها، باید از شیر دام‌هایی تهیه شوند که رفته‌اند و در مرتع طبیعی چریده‌اند، چون شیر دام‌هایی که در طویله و با علوفه خشک تغذیه می‌شوند، خوشمزه نیست.
گرچه تغذیه گاوها با توت‌فرنگی ممکن است ول‌خرجی به نظر برسد، اما کشاورزان همیشه مقداری محصول نامرغوب و نامناسب برای بسته‌بندی‌های شیک دارند که قیمت پایین‌تر ولی عطر و طعم خوبی دارد. در پژوهشی که در سال ۲۰۰۷ در رابطه با زمینه‌های اقتصادی تغذیه دام از دورریز باغ‌های میوه انجام شد، مشخص شد که تغذیه دام با میوه‌های نامناسب برای فروش در بازار میوه، از نظر اقتصادی موجه است. متأسفانه اقتصاد‌دان‌هایی که این موضوع را بررسی کردند، موضوع طعم شیر گاوهای تغذیه شده با توت‌فرنگی را نادیده گرفتند. شاید دلیل این سهل‌انگاری این حقیقت بوده باشد که عطر میوه‌ها تأثیری طولانی‌مدت بر طعم شیر ندارد. در پژوهش سال ۲۰۰۸ دانشگاه کپنهاگ مشخص شد که عطر میوه‌ها (به جز مرکبات) تنها برای چند ساعت طعم شیر را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
با این وجود چنین امکانی به شیوه‌ای دیگر مورد بررسی قرار گرفته و البته دسته‌آخر مشخص شده که نتیجه چندان دلچسبی ندارد. آزمایشگاه تحقیقات لبنی استرالیا در سال ۱۹۸۹ به قصد افزایش میزان چربی شیر دست به آزمایشی زد که نتیجه‌ای غیرقابل انتظار داشت. آنها به گاوها دانه آفتابگردان و جو دو سر می‌دادند، به این امید که شیر پرچرب تهیه کنند، اما در عمل متوجه شدند به جای چربی، شیر (و نیز گوشت) گاوها طعم و عطر تمشک گرفته است، زیرا جو دو سر باعث تحریک باکتری‌ها در معده گاوها می‌شد و باکتری‌ها روغن آفتابگردان را به ماده‌ای با نام گاما-دودک-سیس-۶انولاکتون تبدیل می‌کردند که باعث می‌شد شیر و گوشت گاوها بوی نه چندان خوش‌آیند تمشک (شبیه بوی شربت سرماخوردگی کودکان) بگیرد.

شیر (نام علمی: Panthera leo): پستانداری گوشتخوار از سردهٔ پلنگ‌مانندهای خانوادهٔ گربه‌سانان است. با بدنی بزرگ که وزنش در میان نرها گاه به ۲۵۰ کیلوگرم می‌رسد؛ این جانور نیرومند دومین عضو بزرگ‌جثهٔ سردهٔ خود پس از ببر است. شیر به خاطر بدن بزرگ و هیبت و چالاکیش در هنگام شکار لقب «سلطان جنگل» را به خود گرفته؛ اگرچه بیشتر در مناطق ساوانایی آفریقا زندگی می‌کند و تنها تعداد کمی از آن در جنگل گیر در هندوستان یافت می‌شوند. آن‌ها طعمه‌های گوناگونی را به‌عنوان خوراک اختیار می‌کنند که شامل بیشتر جفت‌سمان بومی آفریقا و به‌ندرت جانداران بزرگی چون فیل و زرافه می‌شوند.

با آنکه در گذشته شیرها در آفریقا، خاورمیانه، و جنوب آسیا (از جمله ایران) به فراوانی یافت می‌شدند، امروزه تعداد محدودی از آن‌ها در آفریقا و آسیا باقی مانده‌اند که جمعیتشان به سوی کمتر شدن پیش می‌رود. در حال حاضر اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست وضعیت بقای گونهٔ شیر را در حالت آسیب‌پذیر طبقه‌بندی کرده‌است.

شیرها ساختار اجتماعی مشخصی دارند که بر پایهٔ تشکیل گروهی به سرپرستی یک تا سه نر و تعدادی ماده به همراه توله‌هایشان است. آن‌ها به صورت گروهی به شکار می‌روند و شکارکردن بیشتر بر دوش شیرهای ماده است. با آنکه شیرهای نر شکار نمی‌کنند اما وظیفهٔ محافظت از گروه و قلمرو آن را بر دوش دارند؛ ناحیه‌ای که می‌تواند تا ۲۶۰ کیلومتر مربع را پوشش دهد.

به این جانور با ابهت از دیرباز تا کنون در فرهنگ و ادبیات ملل گوناگون جهان توجه شده است. نگاره‌های غار در لاسکو فرانسه نخستین نقاشی‌های یافت شده از شیر در جهانند که مربوط به ۱۷٬۰۰۰ سال پیش هستند. به عنوان نمادی از پادشاهی و قدرت در طبیعت، تصویر شیر از دیرباز در فرهنگ ایرانی نمایندهٔ شاهنشاهی بوده و اشاره به آن در طول تاریخ از سنگ‌نگاره‌های تخت جمشید تا پرچم ایران و خاندان شاهنشاهی پهلوی دیده می‌شود.

منبع:

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B1_%28%DA%AF%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86%29